Grabina (Strzegom)


Grabina, znana także pod niemiecką nazwą Gräben, stanowi jedną z dzielnic Strzegomia. Dzielnica ta została przyłączona do Strzegomia w wyniku zmian administracyjnych, które miały miejsce po 1947 roku.

Integracja Grabiny z miastem otworzyła nowe możliwości dla jej rozwoju i wyznaczyła kierunki dalszych przemian urbanistycznych.

Historia

Grabina, osada z historią sięgającą XIII wieku, powstała wzdłuż koryta rzeki Strzegomki. Od 1255 roku jej losy są nierozerwalnie związane ze Strzegomiem. Miejscowość ta była wielokrotnie dotknięta przez wylewy rzeki, a w 1640 roku, podczas wojny trzydziestoletniej, została zniszczona przez wojska szwedzkie. Już w XVII wieku Grabina podzieliła się na część miejską oraz ziemską. W 1785 roku powstał tu wodny młyn, a w kolejnych latach zrealizowano budowę ewangelickiej szkoły, wiatraka, gorzelni oraz gospody. W XIX wieku z inicjatywy mieszkańców rozpoczęła działalność cukrownia, co sprawiło, że osada stała się jedną z najszybciej rozwijających się miejscowości w regionie, co zawdzięczała głównie przemysłowi kamieniarskiemu oraz rolnictwu.

AL Gräben

W okresie II wojny światowej w Grabinie funkcjonował obóz przymusowej pracy dla Żydówek. Na przełomie maja 1944 roku oboz został podporządkowany niemieckiemu obozowi koncentracyjnemu Groß-Rosen, występując w charakterze jego filii aż do lutego 1945. W obozie tym mieszkało 550 kobiet żydowskich, głównie obywateli Polski, które pracowały w lokalnej roszarni. Po zakończeniu działania obozu pozostały jedynie fragmenty fundamentów oraz betonowej posadzki, które przypominają o tragicznych wydarzeniach z przeszłości.

Zabytki

W Grabinie znajduje się nieczynny, zabytkowy dworzec kolejowy Grabina Śląska, którego budowa zakończyła się w 1909 roku. Obiekt, wyróżniający się murowano-szachulcową architekturą, jest zachowany w kompletnym zespole dworca kolejowego, co czyni go ważnym punktem w historii regionu.

Przypisy

  1. Wyniki w wyborach Burmistrza Strzegomia. [dostęp 10.05.2024 r.]
  2. Frauen-Arbeitslager Gräben [online], Świdnicki Portal Historyczny, 26.07.2019 r. [dostęp 17.04.2020 r.]
  3. Grabina - polska-org.pl [online], polska-org.pl [dostęp 17.04.2020 r.]
  4. Graby najstarszą wsią w Polsce? [FOTO] – ws-24.pl [online], Wiadomości Świdnickie [dostęp 17.04.2020 r.]
  5. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 164. [dostęp 20.03.2020 r.]
  6. Odsłonięcie pomnika Ofiar Niemieckiego Reżimu Nazistowskiego w Grabach (Strzegom, woj. dolnośląskie). ipn.gov.pl.
  7. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12.11.1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  8. Filie obozu koncentracyjnego Gross-Rosen. Informator, Muzeum Gross-Rosen, Wałbrzych, 2008 r., str. 34. ISBN 978-83-89824-07-3.
  9. Adam Dylewski Historia kolei w Polsce, Carta Blanca 2012 r.

Oceń: Grabina (Strzegom)

Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:21